Z tej okazji postanowiłam przybliżyć pokrótce sylwetkę jednego z
moich przodków – prapradziadka Stanisława Siwickiego, ojca
Ludwiki Siwickiej-Nowickiej i Władysława Siwickiego, dziadka Ireny
Siwickiej-Żychiewicz. Opowieść oparta będzie na wspomnieniach
Ludwiki – córki Stanisława, która w roku 1956/57 opisała w 3
częsciach historię rodzinną w Tygodniku Londyńskim.
Ojciec [Stanisław Siwicki] wychowywał się ze swoim bratem
Zygmuntem u dziadków Michałowskich. (…) Później przyszły dla
mego ojca lata gimnazjalne w Rydze i medycyna na uniwersytecie w
Dorpacie, za rządów carskich jedynym, który miał pełną
autonomię i skupiał młodzież rewolucyjną z Polski, Rosji i
innych prowincji cesarstwa. (…)
Na wieść o wybuchu powstania, ojciec pojechał do Wilna żeby się
zaciągnąć. Wkrótce został naczelnikiem administracyjnym jednego
z oddziałów Rządu Narodowego. Groziła mu kara śmieci. Uratował
się, jak nam opowiadał, połknięciem obciążającego dokumentu w
chwili, kiedy go uprzedzono, że ma zostać aresztowany. Był to
środek samoobrony często stosowany w tych strasznych czasach.
Dowodów należenia ojca do powstania, poza ustnym donosem, nie było.
Skazano go na dożywotnie zesłanie na Sybir „z pozbawieniem praw i
mienia”. Dzięki amnestii przebył na wygnaniu „tylko 15 lat” -
od 25-go roku życia do 40-go.
W drodze na Sybir ojciec rozchorował się ciężko najpierw na
ospę, a później na tyfus. Pierwsze lata na wygnaniu były ciężkie.
Warunki domowe nie przygotowały ojca do walki o byt. Dyplomu
doktorskiego nie zdążył zrobić. Chwytał się każdej pracy żeby
zarobić na chleb. Moskali nienawidził do końca życia, ale wśród
wspomnień o stosunku ludu rosyjskiego, a przede wszystkim Sybiraków
do powstańców – były jasne promyki. Na postojach baby wiejskie
przynosiły kaszę, mleko i inne posiłki dla zesłańców. (…)
Sybiracy często opiekowali się tymi przybyszami z Polski i darzyli
ich sympatią: pomimo ciemnoty rozumieli, że to nie są zwyczajni
przestępcy i współczuli z nimi.
Po 15 latach ojciec powrócił nie do rodzinnej Litwy, której nie
danem mu było już zobaczyć, ale do Warszawy. Za pożyczone od
rodziny pieniądze wziął długoterminową dzierżawę na Grochowie,
6 wiorst od Warszawy. Posesja leżała koło słynnej z r. 1831
Olszynki Grochowskiej. Tam spędził ojciec resztę życia.
Ojciec mój ożenił się w niespełna rok po powrocie z Syberii. Kiedy później jako dorośli zapytaliśmy wraz z bratem matkę czy była bardzo zakochana w ojcu, zamyśliła się i powiedziała: To było nie takie „zakochanie” jak teraz. Wierzyłam w niego: gdyby mi powiedział: „Skocz przez to okno!” - skoczyłabym wierząc że mi się nic nie stanie. Rozumieliśmy mamę dobrze. Była „tworem” ojca. Wspólne czytania w zimowe wieczory, długie gawędy, a nade wszystko jego osobowość – urobiły mamę w jego duchu. Dla nas mama była starszą siostrą, i tak we troje, w cichym porozumieniu, czciliśmy go wspólnie.
Ojciec mój ożenił się w niespełna rok po powrocie z Syberii. Kiedy później jako dorośli zapytaliśmy wraz z bratem matkę czy była bardzo zakochana w ojcu, zamyśliła się i powiedziała: To było nie takie „zakochanie” jak teraz. Wierzyłam w niego: gdyby mi powiedział: „Skocz przez to okno!” - skoczyłabym wierząc że mi się nic nie stanie. Rozumieliśmy mamę dobrze. Była „tworem” ojca. Wspólne czytania w zimowe wieczory, długie gawędy, a nade wszystko jego osobowość – urobiły mamę w jego duchu. Dla nas mama była starszą siostrą, i tak we troje, w cichym porozumieniu, czciliśmy go wspólnie.
Ojciec umarł na raka wątroby w
61 roku życia (1897). Nie był ani wielkim uczonym-odkrywcą, ani
sławnym działaczem politycznym, ani pisarzem, ani poetą (owszem,
poetą był w każdym swoim przeżyciu), był sobą samym:
człowiekiem, który wywierał dziwny urok przez swoją ludzką
prostotę nie obciążoną żadnymi przesądami, a głównie przez
swoją duszę otwartą dla ludzi i miłującą.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz